ΔΕΡΜΑΤΙΤΙΔΕΣ ΣΕ ΖΩΑ - ΔΕΡΜΑΤΟΦΥΤΑ
ΔΕΡΜΑΤΙΚΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΣΕ ΖΩΑ
ΜΥΚΗΤΕΣ ΣΕ ΣΚΥΛΟ ΚΑΙ ΓΑΤΑ
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΑΡΘΡΟΥ : ΠΑΠΑΙΩΑΝΝΟΥ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΚΤΗΝΙΑΤΡΟΣ
Τα δερματικά προβλήματα που παρουσιάζουν τα ζώα είναι σύνθετα, ποικίλα, δυσδιάγνωστα και κυρίως δύσκολα αντιμετωπίσιμα θεραπευτικά. Γεγονος είναι ότι οι δερματιτιδες των ζώων είναι ένας αληθινος λαβύρινθος. Συγκεκριμένα οι μύκητες είναι κάτι πολύ συχνό αλλά και σοβαρό στην κτηνιατρική πράξη. Τα σκυλιά, οι γάτες κατά κύριο λόγο και δευτερευόντως όλα τα υπόλοιπα κατοικίδια είτε είναι φορείς, είτε πάσχουν από μυκητιάσεις. Οι μύκητες δεν είναι ούτε μικρόβια, ούτε ιοί. Είναι κάποιοι μικροοργανισμοί, τους οποίους κατατάσσουμε μεταξύ των πρωτογόνων φυτών και των πρωτοζώων. Υπάρχουν περίπου 100.000 έως 250.000 είδη μυκήτων. Γενικώς μπορούμε να πούμε ότι οι μύκητες υπάρχουν σχεδόν παντού! Από την πολυπληθέστατη ομάδα αυτών των μικροοργανισμών , στην περίπτωση του σκύλου, της γάτας και των λοιπών κατοικιδίων ζώων, μας ενδιαφέρουν αυτοί που ακούνε στο όνομα δερματόφυτα
Τα δερματόφυτα που μας ενδιαφέρουν είναι: α) το Microsporum canis, β) ο Trichophyton mentaghophytes, γ) το Microsporum gypseum και δ) η Malassezia pachydermatis. Ο πρώτος μύκητας έχει ως κύρια πηγή μόλυνσης την γάτα. Ο δεύτερος μύκητας έχει κύρια πηγή μόλυνσης τα διάφορα τρωκτικά. Ο τρίτος μύκητας έχει κύρια πηγή μόλυνσης το χώμα και ο τέταρτος μύκητας εμφανίζεται σχεδόν παντού και πάντα. Η πάθηση που προκαλείται από τους παραπάνω μύκητες λέγεται Δερματοφυτίαση ή Τριχοφυτίαση και πιό κατανοητά μυκητίαση.
Παράγοντες που συμβάλλουν στην εμφάνιση των μυκήτων είναι: 1.- H κακή υγεία του ζώου, που συντελεί στην μειωμένη άμυνα του οργανισμού. 2.- Οι κακοί όροι υγιεινής του περιβάλλοντος χώρου διαμονής του ζώου. 3.- Μειωμένης θρεπτικής αξίας σιτηρέσιο. 4.- Υψηλά επίπεδα υγρασίας στο περιβάλλον. 5.- Η μικρή ηλικία του ζώου και συνεπώς το ευαίσθητο του δέρματος.
Η κλασσική εικόνα αλλοίωσης που εμφανίζουν οι μύκητες, είναι καλά περιγεγραμμένες κυκλοτερείς μονοεστιακές ή πολυεστιακές αλλοίωσεις χωρίς τρίχα ή σπασμένη τρίχα. Το δέρμα συνήθως είναι λείο, με ή χωρίς υγρό, με ή χωρίς κεντρικό πυρήνα, με ή χωρίς κνησμό και το μέγεθος είναι περίπου, όσο το μέγεθος κέρματος λεπτού. Οι αλλοιώσεις πιθανά να έχουν και ακανόνιστο σχήμα.
Η διάγνωση του μύκητα είναι εξαιρετικά δύσκολη με την απλή κλινική εξέταση. Η μόνη σίγουρη οδός είναι η ειδική καλλιέργεια ξέσματος της προσβεβλημένης περιοχής σε ειδικό εργαστήριο και αυτό γιατί πολλές δερματοπάθειες του σκύλου και της γάτας παρουσιάζουν πολλές κλινικές ομοιότητες. Η καλλιέργεια για μύκητες είναι αξιόπιστη και καθοριστική. Βεβαίως και η εξέταση με λυχνία Wood αλλά και η άμεση μικροσκοπική εξέταση τριχών είναι επίσης αξιόπιστες μέθοδοι. Η απάντηση είναι ολοκληρωμένη μετά από πάροδο 15 έως 20 ημερών καλλιέργειας του ξέσματος. Μόνον εφ' όσον υπάρχει επιβεβαίωση από το μικροβιολογικό εργαστήριο, τότε ο κτηνίατρος χορηγεί την ενδεδειγμένη θεραπευτική αγωγή.
Η θεραπευτική αγωγή για τους μύκητες είναι με φάρμακα (χάπια, αλοιφές, πλύσεις), τα οποία είναι νεφροτοξικά για τον λόγο αυτό η χορήγηση τους πρέπει να είναι σε μικρές δόσεις και με τις οδηγίες του κτηνίατρου για την ανάλογη περίπτωση. Η διάρκεια της θεραπείας ανέρχεται σε 6 εβδομάδες περίπου και αυτό πάντα με τις οδηγίες του κτηνίατρου. Η θεραπεία των μυκητιάσεων του δέρματος είναι τοπική ή συστηματική. Είναι γρήγορη, ασφαλής και αποτελεσματική. Τα πιο γνωστά τοπικά φάρμακα που χρησιμοποιούνται σε κρέμες ή σε διαλύματα είναι : Αμορολφίνη - Παράγωγα αλλυλαμινών - Παράγωγα ιμιδαζολίου. Τα φάρμακα από το στόμα είναι τα εξής : Γκριζεοφουλβίνη, Κετοκοναζόλη, Ιτρακοναζόλη, Φλουκοναζόλη, Τερμπιναφίνη.
Όταν τελειώσει η θεραπεία και οι αλλοιώσεις εξαφανισθούν πρέπει να ληφθούν μερικά προφυλακτικά μέτρα για να μη γίνει επαναμόλυνση. Η περιοδική εφαρμογή ενός τοπικού αντιμυκητιασικού σκευάσματος, είναι αρκετά αποτελεσματική. Επίσης η περιοχή πρέπει να στεγνώνεται καλά μετά το πλύσιμο διότι η υγρασία ευνοεί την εμφάνιση μυκήτων. Καλή διατροφή , χορήγηση βιταμινών και συμπληρωμάτων θεωρούνται απαραίτητα.
Τα δερματόφυτα μεταδίδονται στον άνθρωπο και τον προσβάλλουν προκαλώντας του ανάλογες δερματικές αλλοιώσεις. Σπάνια βέβαια η μετάδοση γίνεται απ’ ευθείας από τον σκύλο. Η μετάδοση από το σκύλο στον άνθρωπο είναι πολύ δύσκολη κλινικά. Μετάδοση μύκητα από σκύλο σε άνθρωπο είναι βιβλιογραφικά αδύνατη και αυτό διότι ο φυσικός φορέας μυκήτων είναι η γάτα, η οποία μεταδίδει και σε σκύλο και σε άνθρωπο. Η μετάδοση αυτή βέβαια θα γίνει εφ' όσον και εάν βρουν οι μύκητες ένα πρόσφορο έδαφος και τις ανάλογες συνθήκες. Η γάτα μπορεί να είναι φορέας του μύκητα αλλά σπάνια παρουσιάζει αλλοιώσεις. Συνήθως η γάτα είναι φορέας χωρίς κανένα απολύτως σύμπτωμα και εδώ έχουμε το πρόβλημα. Η μυκητίαση της γάτας (δερματοφυτίωση), είναι το συχνότετο νόσημα της γάτας.
ΣΥΜΒΟΥΛH: Καλό είναι πάντα μετά από μια επαφή με τα ζώα, είτε σκύλο,είτε γάτα, είτε εξωτικό να καθαρίζετε και να απολυμαίνετε καλά τα χέρια σας.
